Nồi hấp tiệt trùng là gì?
Nồi hấp tiệt trùng là thiết bị sử dụng để khử trùng các dụng cụ thí nghiệm, dụng cụ y tế dưới tác động của hơi nước bão hòa với áp suất cao, thường được sử dụng trong các bệnh viện, phòng khám, phòng nghiên cứu, nuôi cấy vi sinh,…
Ngoài ra, trong công nghiệp nồi hấp còn được sửdụng để xử lý composit khi lưu hóa cao su. Đối với ngành công nghiệp điện tử, nồi hấp tiệt trùng tạo ra môi trường thích hợp (nhiệt độ cao, áp suất lớn) để phát triển tinh thể thạch anh.
Cấu tạo của nồi hấp tiệt trùng
Về cơ bản, một nồi hấp tiệt trùng gồm 5 bộ phận chính:
– Buồng tiệt trùng: Thường làm từ Inox 304 (hoặc 316) đảm bảo cho sản phẩm bền vững, sử dụng lâu dài trong môi trường ẩm, nhiệt độ và áp suất cao. Dạng hình trụ, chịu được áp lực lớn.
– Hệ thống ống dẫn khí áp lực: Kiểm soát nhiệt độ và áp suất trong buồng hấp. Cấu tạo từ các ống đồng kết hợp van điện từ
– Hệ thống an toàn: Gồm các cảm biến nhiệt, đồng hố áp suất, van an toàn, mực nước,…
– Hệ thống gia nhiệt: Được làm từ sợi đốt bọc cách điện – nhiệt, lớp ngoài bằng đồng mạ Chrome hoặc Inox
– Hệ thống mạch điện: Gồm các bo mạch nguồn, hiển thị, điều khiển,… giúp các bộ phận kết nối và hoạt động nhịp nhàng.
Quy định của pháp luật khi sử dụng nồi hấp tiệt trùng
Đối với thiết bị
Để đảm bảo khả năng tiệt trùng tốt nhất, nồi hấp tiệt trùng thường được thiết kế và hoạt động với áp suất ≥ 1 bar (~ 1 kg/cm2), nhiệt độ hoạt động >121oC.
Ngày 30 tháng 12 năm 2019, Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội đã ban hành Thông tư số 36/2019/TT-BLĐTBXH – Ban hành Danh mục các loại máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động. Theo đó, các thiết bị có trong danh mục này cần phải được kiểm định kỹ thuật an toàn lần đầu trước khi đưa vào sử dụng, kiểm định định kỳ khi hết hạn kiểm định trước đó và kiểm định bất thường khi có sửa chữa, thay đổi vị trí lắp đặt (Theo quy định tại Nghị định 44/2016/NĐ-CP).
Cũng theo Mục I của Thông tư này: Các loại máy, vật tư, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động bao gồm
“Nồi hơi các loại (bao gồn cả bộ quá nhiệt và bộ hâm nước) có áp suất làm việc định mức của hơi trên 0,7 bar; nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất trên 115oC”
Như vậy, nồi hấp tiệt trùng cũng là thiết bị thuộc danh mục này và cần phải được kiểm định kỹ thuật an toàn trong quá trình sử dụng. Quy trình kiểm định nồi hấp tiệt trùng được áp dụng theo QTKĐ: 01-2016/BLĐTBXH – Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi và nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất trên 115oC. (hoặc có thể kiểm định theo Theo QCVN 07:2016/BLĐTBXH – Quy chuẩn Quốc gia về quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn bình chịu áp lực).
Kiểm định viên Trung tâm Kiểm định hiệu chuẩn vùng 3 tiến hành kiểm định nồi hấp tiệt trùng
Lưu ý: Đối với các cơ sở, doanh nghiệp có áp dụng quy trình sản xuất GMP (Good Manufacturing Practices - Tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt áp dụng trong sản xuất nhằm đảm bảo chất lượng ổn định, đạt tiêu chuẩn đã đăng ký và điều kiện vệ sinh an toàn trong quá trình sản xuất) thì cơ sở, doanh nghiệp cần phải tiến hành thực hiện việc hiệu chuẩn nhiệt độ cho nồi hấp tiệt trùng nhằm xác định sai số nhiệt độ của nồi hấp.
Tùy theo nhu cầu làm việc, các cơ sở, doanh nghiệp có thể yêu cầu đơn vị có chức năng thực hiện hiệu chuẩn 1 hoặc nhiều điểm nhiệt của nồi hấp tiệt trùng.
Đối với người vận hành
Theo Mục 5.1.8, Điều 5 - QCVN 01:2008/BLĐTBXH - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động nồi hơi và bình chịu áp lực:
“5.1.8. Chỉ được bố trí người từ 18 tuổi trở lên, đủ sức khoẻ; đã qua đào tạo, huấn luyện về nghiệp vụ (theo quy định tại Điều 8.1 của Quy chuẩn này), được huấn luyện an toàn có kiểm tra sát hạch đạt yêu cầu theo quy định của pháp luật về huấn luyện an toàn, được chủ cơ sở cấp thẻ an toàn lao động và giao nhiệm vụ bằng văn bản vào vận hành nồi hơi, bình chịu áp lực”
và Điều 8 - QCVN 01:2008/BLĐTBXH, quy định như sau:
“8. Quy định về người quản lý, vận hành nồi hơi, bình chịu áp lực và thợ hàn áp lực
8.1. Người vận hành nồi hơi, bình chịu áp lực phải được đào tạo, huấn luyện về nghiệp vụ nêu tại Điều 5.1.8 của Quy chuẩn này được quy định như sau:
8.1.1.Việc đào tạo, huấn luyện về nghiệp vụ được thực hiện dưới các hình thức:
+ Đào tạo qua các trường chuyên ngành, cơ sở dậy nghề, trung tâm huấn luyện, cơ quan kiểm định, cơ sở chế tạo;
+ Đào tạo, huấn luyện tại cơ sở; mở lớp tập trung hoặc trong quá trình tiếp nhận, lắp đặt, vận hành thử nghiệm nồi hơi, bình chịu áp lực.
8.1.2. Nội dung đào tạo:
+ Kiến thức cơ bản về nồi hơi, bình chịu áp lực, chuyên sâu về thiết bị được vận hành;
+ Thực tập thực tế kỹ năng vận hành, xử lý sự cố thường gặp;
+ Kiểm tra, sát hạch.
8.1.3. Cấp bằng nghề, chứng chỉ nghề, giấy chứng nhận huấn luyện an toàn về nghiệp vụ:
+ Việc cấp bằng nghề, chứng chỉ nghề phải do cơ sở có chức năng nêu tại Mục 5.1.8 thực hiện và phải tuân thủ theo quy định hiện hành của Nhà nước về dạy nghề.
+ Người vận hành chính nồi hơi sản xuất điện- nhiệt phải có bằng nghề, các nồi hơi khác phải có chứng chỉ nghề
+ Người theo dõi phục vụ, không vận hành trực tiếp nồi hơi nêu trong điều 5.2.5 của Quy chuẩn này và người vận hanh bình chịu áp lực tối thiểu phải có chứng nhận huấn luyện an toàn về nghiệp vụ.
8.2. Người quản lý nồi hơi, bình chịu áp lực phải là người nắm vững nội quy, quy trình vận hành an toàn và xử lý sự cố của tất cả nồi hơi, bình chịu áp lực được giao của cơ sở; các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn Việt Nam về an toàn lao động và các quy định của Nhà nước, Bộ, ngành, cơ quan quản lý cấp trên (nếu có) có liên quan đến công tác quản lý loại thiết bị này.”
Quý khách có nhu cầu kiểm định, hiệu chuẩn nồi hấp tiệt trùng, vui lòng liên hệ:
Trung tâm Kiểm định hiệu chuẩn vùng 3
Địa chỉ: Số 69, đường số 8, phường An Khánh, Tp. Thủ Đức, Tp.HCM
Văn phòng GD và phòng thí nghiệm: Đường DX17, Phú Thọ, Phú Chánh, TX. Tân Uyên, Bình Dương.