KIỂM ĐỊNH, THỬ NGHIỆM LĨNH VỰC THIẾT BỊ Y TẾ

    Trung tâm Kiểm định Hiệu chuẩn Vùng 3 phối hợp với Trung tâm Kỹ thuật an toàn bức xạ II cung cấp dịch vụ kiểm định thiết bị x - quang dùng trong y tế theo Thông tư 27/2020/TT-BKHCN. Trung tâm Kỹ thuật an toàn bức xạ II là đơn vị được Cục An toàn Bức xạ và Hạt nhân cấp giấy hoạt động dịch vụ hỗ trợ ứng dụng năng lượng nguyên tử, và được phép kiểm định thiết bị bức xạ theo Giấy phép số: 41/2019/ĐK/ATBXHN.       

    Trung tâm mong muốn bệnh viện, cơ sở cùng hiểu rõ về bản chất của việc kiểm định thiết bị bức xạ nhằm đảm bảo đến sức khỏe của nhân viên bức xạ và bệnh nhân. Vì thế, Quý bệnh viện và cơ sở sử dụng thiết bị bức xạ cần nắm vững những thông số kỹ thuật và định nghĩa về nó như sau:

• Kiểm định thiết bị X-quang (verification of mammographic equipment) là việc kiểm tra và chứng nhận các đặc trưng làm việc của thiết bị đáp ứng yêu cầu.
• Điện áp đỉnh (peak kilovoltage - kVp) là giá trị điện áp cao nhất sau khi chỉnh lưu đặt vào giữa anốt và catốt của bóng phát tia X, có đơn vị là kilôvon (kV).
• Thời gian phát tia (exposure time) là thời gian thực tế mà thiết bị X-quang phát tia X, có đơn vị là giây (s).
• Dòng bóng phát (tube current) là cường độ dòng điện chạy từ anốt đến catốt của bóng phát tia X trong thời gian phát tia, có đơn vị là miliampe (mA).
• Hằng số phát tia là tích số dòng bóng phát (mA) và thời gian phát tia (s), có đơn vị là miliampe-giây (mAs).
• Liều lối ra (output dose) là giá trị liều bức xạ gây bởi chùm bức xạ phát ra từ bóng phát tia X tại một điểm, có đơn vị là milirơngen (mR) hoặc miligray (mGy).
• Độ lặp lại liều lối ra (output dose reproducibility) là thông số đánh giá sự thăng giáng của liều lối ra khi thực hiện đo tối thiểu 3 lần với cùng thông số đặt, tính theo %.
• Độ tuyến tính liều lối ra (output dose linearity) là thông số đánh giá mức độ tỉ lệ thuận giữa liều lối ra theo hằng số phát tia khi thực hiện đo tại cùng một giá trị điện áp đặt, tính theo %.
• Bộ ghi nhận hình ảnh (image receptor) là bộ phận có chức năng ghi nhận tia X đến và chuyển đổi thành hình ảnh.
• Chiều dày hấp thụ một nửa (half-value layer - HVL) là bề dày của tấm lọc hấp thụ bằng nhôm mà giá trị liều bức xạ của chùm tia X sau khi đi qua nó còn bằng một nửa so với giá trị đo được khi không có tấm lọc, có đơn vị là milimét-nhôm (mmAl).
• Thiết bị nén (compression device) là bộ phận của thiết bị X-quang để làm phẳng và cố định vú thông qua tấm nén (tấm nhựa có bề mặt dưới phẳng và song song với bộ ghi nhận hình ảnh để nén vú) và tấm đỡ (tấm phẳng được đặt trên bộ ghi nhận hình ảnh để đỡ vú).
• Thước X-quang (X-ray ruler) là thước đo độ dài, có vạch và số được khắc bằng chì, để kiểm tra bộ khu trú chùm tia.
• Ngưỡng tương phản (contrast threshold) là khả năng của thiết bị X-quang cho phép quan sát và phân biệt các vùng giải phẫu có sự khác nhau rất nhỏ về mật độ mô.
• Độ phân giải không gian (spatial resolution) là khả năng của thiết bị X-quang cho phép quan sát và phân biệt rõ hai cấu trúc cạnh nhau.
• Hàm MTF (modulation transfer function) là hàm chuyển đổi tần số không gian từ vật được chụp sang hình ảnh để mô tả độ phân giải không gian của ảnh.
• Giá trị đường nền (baseline value) là giá trị công bố bởi nhà sản xuất thiết bị X-quang hoặc giá trị đo nghiệm thu bàn giao sau khi lắp đặt, đưa thiết bị vào sử dụng lần đầu tiên.

• Kiểm tra thông tin thiết bị 
• Kiểm tra bảng điều khiển để đặt và hiển thị thông số làm việc của thiết bị
• Kiểm tra hoạt động cơ khí của các hệ thống
• Kiểm tra Tín hiệu cảnh báo phát tia

• Kiểm tra độ chính xác của chỉ thị bề dày vú hoặc thước chỉ thị
• Kiểm tra độ chính xác của lực nén (Áp dụng đối với loại thiết bị X-quang đặt được lực nén và có chỉ thị lực nén)
• Kiểm tra lực nén lớn nhất

• Kiểm tra độ chính xác điện áp đỉnh
• Kiểm tra độ lặp lại của điện áp đỉnh

• Kiểm tra độ lặp lại liều lối ra
• Kiểm tra độ tuyến tính liều lối ra

• Kiểm tra độ trùng khít giữa trường sáng và trường xạ
• Kiểm tra độ trùng khít giữa trường xạ và bộ ghi nhận hình ảnh
• Kiểm tra độ trùng khít giữa tấm nén và bộ ghi nhận hình ảnh

• Kiểm tra ngưỡng tương phản
• Kiểm tra độ phân giải không gian

  

• Lần đầu đưa vào vào sử dụng
• Kiểm định định kỳ hai năm một lần
• Sau khi lắp đặt lại hoặc sửa chữa